Khen ngợi có lợi cho trẻ ở mọi lứa tuổi. Khen ngợi hiệu quả, được đưa ra đúng lúc, có thể nuôi dưỡng động lực nội tại của trẻ, giúp trẻ trở nên tự tin, kiên cường, và hình thành những thói quen tốt.
Làm thế nào để khen ngợi con một cách hiệu quả? Khi bạn khen ngợi con, hãy cố gắng:
- Khen cụ thể
Nói cho trẻ biết chính xác điều gì bạn thích, tránh khen ngợi chung chung. Sử dụng “good job” hoặc “well done” nghe có vẻ tích cực, nhưng nó không cung cấp cho con bạn phản hồi cụ thể về điều tuyệt vời mà con bạn đã làm. Ví dụ, khi con bạn cho bạn xem một bức tranh con vừa vẽ thay vì nói chung chung là con vẽ đẹp quá, bạn có thể khen ngợi và đưa ra những cảm nhận cụ thể như màu sắc, hình ảnh, nội dung của bức tranh, sự tập trung của con khi vẽ tranh, thời gian con dành cho việc vẽ tranh ….
- Khen chân thành
Trẻ cảm nhận được khi bạn khen hời hợt và không thành thật. Khen ngợi không chân thành khiến trẻ nghĩ rằng bạn cảm thấy thương cảm cho trẻ hoặc bạn không thực sự hiểu chúng. Khen ngợi chân thành có nghĩa là bạn thật sự tập trung trong quá trình trò chuyện và khen ngợi con, bày tỏ những cảm nhận sâu sắc từ phía bên trong nội tâm mình chứ không chỉ là những lời nói qua loa khi bạn còn đang mải làm những việc khác của mình.
- Tập trung vào nỗ lực chứ không phải khả năng
Khen ngợi có thể giúp trẻ nâng cao thành tích nhưng trẻ còn làm tốt hơn khi bạn nhấn mạnh vào nỗ lực hơn là khả năng. Khen ngợi nỗ lực có thể tạo động lực cho con bạn và khuyến khích chúng cố gắng trong tương lai. Các bậc cha mẹ thường vui mừng và khen ngợi con khi con đạt kết quả học tập tốt. Điều đáng lưu ý trong khen ngợi con khi con đạt kết quả học tốt là tập trung vào sự cố gắng của con trong suốt quá trình học tập chứ không phải là điểm số mà con đạt được.
- Tập trung vào sự tiến bộ
Trẻ luôn cần sự hỗ trợ và khuyến khích của bố mẹ, không chỉ khi chúng hoàn thành một điều gì đó đáng khen ngợi. Tập trung vào sự tiến bộ giúp trẻ thấy được nỗ lực của chúng được đền đáp như thế nào. Khi con đạt được một sự tiến bộ dù nhỏ sự khen ngợi của cha mẹ đóng vai trò rất quan trọng giúp trẻ có được sự tự tin, động lực để tiếp tục rèn luyện và đạt được những kết quả tốt hơn.
- Sử dụng các hình thức khen ngợi khác nhau
Hãy tìm những cách không lời để khen ngợi con bạn.Những hành động cử chỉ có vai trò không kém gì những lời khen. Đưa ngón tay cái giơ lên, mỉm cười hoặc động tác high five có thể là những cách hữu hiệu để khen ngợi. Những phần thưởng nhỏ phù hợp cũng là một cách khen ngợi hiệu quả khiến các con vui và ngạc nhiên.
- Sử dụng cách khen ngợi phù hợp với lứa tuổi
Trẻ em ở những lứa tuổi khác nhau có những cách đón nhận lời khen khác nhau. Thanh thiếu niên có thể không muốn được khen ngợi công khai vì những nỗ lực của chúng, trong khi những trẻ nhỏ có thể thích khen ngợi trước đông người.